ΙΣΠΑΝΟΦΩΝΟ ΔΙΗΓΗΜΑ
JORGE LUIS BORGHES
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΜΜΟΥ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ
ΝΕΦΕΛΗ 1982
σελ. 136
JORGE LUIS BORGHES
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΜΜΟΥ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ
ΝΕΦΕΛΗ 1982
σελ. 136
Υποχωρώντας προφανώς στην ασφυκτική πίεση που δέχεται κάθε φτασμένος συγγραφέας να δώσει κάτι καινούριο, ο Μπόρχες το 1975, σε ηλικία 76 χρονών, δημοσιεύει δεκατρία νέα αφηγήματα, με το χαρακτηριστικό του ύφος: συντομία, περιεκτικότητα, παράδοξη σύλληψη, αυτοσαρκασμός. Τα αφηγήματα τα συνοδεύει, όπως και παλιότερα, με σύντομα σχετικά αυτοσχόλια, τα οποία, αυτή τη φορά, θα μπορούσαν και να λείπουν. Θα περίμενε κανείς μετά από μια εικοσαετία-τριακονταετία ότι ο μεγάλος αργεντινός συγγραφέας δεν θα υπέκυπτε στον πειρασμό να …αντιγράψει τον εαυτό του. Βέβαια τα κείμενά του δεν υστερούν σε ποιότητα από εκείνα που τον ανέδειξαν παλιότερα. Δεν μαρτυρούν όμως κανενός είδος εξέλιξη ή διαφοροποίηση (αν εξαιρέσει κανείς ένα αφήγημα με το μοναδικό ερωτικό θέμα της συγγραφικής του καριέρας), όπως πρέπει να συμβαίνει με κάθε συγγραφέα που επιμένει να είναι ενεργός επί μισόν αιώνα τουλάχιστον. Παρ' όλο που, στην περίπτωσή μας, είναι φανερό ότι η δημιουργική φαντασία του αρχίζει να τον προδίδει.
Ο συγγραφέας στο προλογικό του σημείωμα επισημαίνει: «Δε γράφω για μια εκλεκτή μειοψηφία, που δε σημαίνει τίποτε για μένα, αλλά ούτε για εκείνη τη χιλιολιβανισμένη πλατωνική κατηγορία που είναι γνωστή ως «οι μάζες». Δυσπιστώ και στις δυο αυτές αφαιρέσεις τις τόσο προσφιλείς στους δημαγωγούς. Γράφω για τον εαυτό μου και για τους φίλους μου. Γράφω ακόμη για να κάνω ευκολότερο το πέρασμα του χρόνου»
Ο φιλότιμος μεταφραστής, αυτή τη φορά, σε αντίθεση με την παλιότερη μεταφράστρια των εκδόσεων «Ερμής» (δες ανάρτησή μας της 6ης Σεπτεμβρίου 2011), επισημαίνει ότι η μετάφρασή του έγινε... από την αγγλική μετάφραση του Νόρμαν Τόμας ντι Τζιοβάνι (The book of the Sand, Penguin, 1979), ο οποίος κατά το παρελθόν συνεργάστηκε με τον Μπόρχες για τη μετάφραση έργων του στην αγγλική γλώσσα. Και σημειώνει ο μετφραστής: «Όπως κι αν έχει το πράγμα, η πίστη ότι μετέφρασα ένα έγκυρο κείμενο, ανακουφίζει την ενοχή μου για την άγνοια του πρωτοτύπου». Και πρέπει να σημειώσουμε ότι το αποτέλεσμα είναι υποδειγματικό.
Ο συγγραφέας στο προλογικό του σημείωμα επισημαίνει: «Δε γράφω για μια εκλεκτή μειοψηφία, που δε σημαίνει τίποτε για μένα, αλλά ούτε για εκείνη τη χιλιολιβανισμένη πλατωνική κατηγορία που είναι γνωστή ως «οι μάζες». Δυσπιστώ και στις δυο αυτές αφαιρέσεις τις τόσο προσφιλείς στους δημαγωγούς. Γράφω για τον εαυτό μου και για τους φίλους μου. Γράφω ακόμη για να κάνω ευκολότερο το πέρασμα του χρόνου»
Ο φιλότιμος μεταφραστής, αυτή τη φορά, σε αντίθεση με την παλιότερη μεταφράστρια των εκδόσεων «Ερμής» (δες ανάρτησή μας της 6ης Σεπτεμβρίου 2011), επισημαίνει ότι η μετάφρασή του έγινε... από την αγγλική μετάφραση του Νόρμαν Τόμας ντι Τζιοβάνι (The book of the Sand, Penguin, 1979), ο οποίος κατά το παρελθόν συνεργάστηκε με τον Μπόρχες για τη μετάφραση έργων του στην αγγλική γλώσσα. Και σημειώνει ο μετφραστής: «Όπως κι αν έχει το πράγμα, η πίστη ότι μετέφρασα ένα έγκυρο κείμενο, ανακουφίζει την ενοχή μου για την άγνοια του πρωτοτύπου». Και πρέπει να σημειώσουμε ότι το αποτέλεσμα είναι υποδειγματικό.
Καλλικράτεια, Σεπτέμβριος 2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου