Ο Μεγάλος Χωρισμός

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
KEMAL ANADOL
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΜΠΑΤΖΗΣ
ΘΕΜΕΛΙΟ 2009
σελ. 568

Μια εκτεταμένη και πολύχρωμη τοιχογραφία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας , κυρίως της Ιωνίας, των αρχών του εικοστού αιώνα. Αν κάτι αποζημιώνει τον Έλληνα αναγνώστη για το χρόνο που θα χάσει να την περιηγηθεί, αυτό είναι η προσπάθεια του συγγραφέα να ερμηνεύσει τα ιστορικά γεγονότα των χρόνων 1902-1922 με νηφάλιο μάτι, ξένο από κάθε εθνικισμό, ελληνικό ή τουρκικό. Παραθέτει μάλιστα και αυτούσια ντοκουμέντα από τον ελληνικό τύπο της εποχής, τα οποία ελέγξαμε και διαπιστώσαμε ότι είναι ακριβή. (Όπως λ.χ. το τηλεγράφημα του Κ.Κ.Ε. προς το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα που δημοσίευσε ο «Ριζοσπάστης στις 27-8-1922, στη σελ. 522).
Μόνο που τα γεγονότα εξιστορούνται σαν να πρόκειται για ιστορικό δοκίμιο και όχι για μυθιστόρημα και καταλήγουν να λειτουργούν εις βάρος της μυθιστορηματικής πλοκής του έργου, η οποία είναι υποτυπώδης και θυμίζει πρωτόλειο. Οι ήρωες , χωρίς χυμό, χωρίς σάρκα και οστά, χωρίς αισθήματα, παρελαύνουν σαν μαριονέτες από μπροστά μας χωρίς να πείθουν. Καμιά σύγκριση λοιπόν με τα έξοχα «Ματωμένα χώματα» της Διδώς Σωτηρίου…
Το έργο διαβάζεται εύκολα χωρίς να συναρπάζει, μάλλον από περιέργεια. Η οποία περιέργεια αυξάνεται με τη σημείωση που υπάρχει στην αρχή του έργου ότι στη μετάφραση έχουν αποκοπεί τμήματά του «με υπόδειξη του ίδιου του συγγραφέα»…

Ο Κεμάλ Αναντόλ γεννήθηκε το 1941. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή της Άγκυρας και εργάστηκε ως δικηγόρος και δημοσιογράφος. Το 1963 έλαβε το βραβείο Γιουνούς Ναντί, που δίνεται στους καλύτερους αρθρογράφους και το 1994 το βραβείο Ειρήνης και Φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί. Έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία του: "Οι μέρες της 12 Σεπτέμβρη", "Τα ανθρώπινα τοπία από το Μάλτεπε της Χαρταλιμής στο Σαγμαλτζιλάρ", "Τα Μετά Χριστόν", "Όχι στο θερμοηλεκτρικό σταθμό", "Απέναντι όχθη". Ο Κεμάλ Αναντόλ είναι σήμερα βουλευτής Σμύρνης του Λαϊκού Κόμματος στην 22η περίοδο της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης.

4 Μαϊου 2009