ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΣΑΝ ΤΑΞΙΔΙΑΡΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ
ΨΥΧΟΓΙΟΣ /2008 / σελ. 54Ο
Αναμφισβήτητα μια ελεγεία. Ένας απέραντος θρήνος για τους Ρωμιούς της Πόλης, που ξεκινάει από το Μάιο του 1941 και καταλήγει στα τραγικά γεγονότα του Σεπτέμβρη του 1955. Μια οικογένεια Ρωμιών, η οικογένεια Κεσανλή (πατέρας, μητέρα, θεία, δυο γιοι) και μια Τούρκων, η οικογένεια Κερίμ (πατέρας, μητέρα, κόρη, γιαγιά, θείος). Στην Τουρκία ο «πατέρας των Τούρκων», Κεμάλ, μόλις έχει πεθάνει. Οι Ρωμιοί της Πόλης θυμούνται ακόμα τα παθήματά τους στη διάρκεια του Πρώτου Μεγάλου Πολέμου. Το ίδιο όμως και οι Τούρκοι δεν μπορούν να ξεχάσουν την κατάληψη της πόλης από τους συμμάχους των Ελλήνων Αγγλογάλλους. Η περιγραφή της «Καταραμένης Μέρας» (Ουλούμ Σε) από τη γιαγιά Κερίμ, που την έζησε, συνταρακτική. Οι Ρωμιοί όμως τώρα καλούνται να ξαναβιώσουν τις παλιές λαχτάρες (1941). Οι νέοι επιστρατεύονται και στέλνονται στα διαβόητα Τάγματα Εργασίας. Με ειδικά διατάγματα που το τουρκικό κράτος επιβάλλει εξοντωτικούς φόρους στους ρωμιούς επιχειρηματίες και μεταβιβάζει τις ακίνητες περιουσίες τους στους Τούρκους. Ώσπου το 1950 ο Ινονού χάνει τις πρώτες πολυκομματικές εκλογές της Τουρκίας και δίνει τη θέση του στο «σοσιαλιστή» Αντνάν Μεντερές, τον οποίο Ρωμιοί της πόλης υπερψηφίζουν ελπίζοντας ότι θα δώσει τέλος στα δεινά τους. Σ’ αυτό το σκηνικό παρακολουθούμε τη σταδιακή αλλοτρίωση των μέσων Τούρκων, οι οποίοι ενώ ήταν αγαθοί. εργατικοί και τίμιοι, μεταμορφώνονται σε φανατικούς εχθρούς των Ρωμιών, θαρρείς και τους άγγιξε το μαγικό ραβδί της Κίρκης. Αλλόφυλες μεταξύ τους οικογένειες (οι οικογένειες Κεσανλή και Κερίμ) που πρώτα σέβονταν και η τιμούσαν η μια την άλλη, τώρα μπολιάζονται με το σαράκι του εθνικιστικού μίσους. Σ’ αυτό το κλίμα, ο Παναγιώτης, ο μικρότερος γιος των Κεσανλήδων, ερωτεύεται τη Φεράχ, την κόρη του Κερίμ. Ο συγγραφέας παρακολουθεί το ειδύλλιο, καθώς εξελίσσεται, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες της εποχής και της ιστορικής συγκυρίας, ως το Σεπτέμβρη του 1955, δηλαδή ως «τη νύχτα των κρυστάλλων» της Πόλης. Μακριά από εθνικιστικές εξάρσεις, ψυχρά και αποστασιοποιημένα. Η βραδιά της καταστροφής περιγράφεται με λεπτομέρειες χρονογράφου: η ακίνητη περιουσία των Κεσανλήδων πυρπολείται και λεηλατείται κι ο πατέρας με χιλιάδες άλλους ομόφυλούς του απελαύνεται στην Ελλάδα με την κατηγορία ότι προκάλεσε τις ταραχές! Το έγκλημά του ήταν ότι έβλεπε με συμπάθεια τα σχέδια των Τούρκων κομουνιστών.
Ο συγγραφέας έχει σχεδιάσει με τη μεγαλύτερη υπευθυνότητα το χώρο και το χρόνο της αφήγησής του. Η Κωνσταντινούπολη ιχνηλατείται με μαεστρία, οι χαρακτήρες του κινούνται στον ιστορικό χρόνο με ακρίβεια και πειστικότητα. Χρησιμοποιεί στους διαλόγους το κωνσταντινοπολίτικο γλωσσικό ιδίωμα με μια πληθώρα τουρκικών λέξεων και εκφράσεων και οι περιγραφές του ζωντανεύουν με μια συναρπαστική αφήγηση…
Καλλικράτεια Μάιος 2009
ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΣΑΝ ΤΑΞΙΔΙΑΡΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ
ΨΥΧΟΓΙΟΣ /2008 / σελ. 54Ο
Αναμφισβήτητα μια ελεγεία. Ένας απέραντος θρήνος για τους Ρωμιούς της Πόλης, που ξεκινάει από το Μάιο του 1941 και καταλήγει στα τραγικά γεγονότα του Σεπτέμβρη του 1955. Μια οικογένεια Ρωμιών, η οικογένεια Κεσανλή (πατέρας, μητέρα, θεία, δυο γιοι) και μια Τούρκων, η οικογένεια Κερίμ (πατέρας, μητέρα, κόρη, γιαγιά, θείος). Στην Τουρκία ο «πατέρας των Τούρκων», Κεμάλ, μόλις έχει πεθάνει. Οι Ρωμιοί της Πόλης θυμούνται ακόμα τα παθήματά τους στη διάρκεια του Πρώτου Μεγάλου Πολέμου. Το ίδιο όμως και οι Τούρκοι δεν μπορούν να ξεχάσουν την κατάληψη της πόλης από τους συμμάχους των Ελλήνων Αγγλογάλλους. Η περιγραφή της «Καταραμένης Μέρας» (Ουλούμ Σε) από τη γιαγιά Κερίμ, που την έζησε, συνταρακτική. Οι Ρωμιοί όμως τώρα καλούνται να ξαναβιώσουν τις παλιές λαχτάρες (1941). Οι νέοι επιστρατεύονται και στέλνονται στα διαβόητα Τάγματα Εργασίας. Με ειδικά διατάγματα που το τουρκικό κράτος επιβάλλει εξοντωτικούς φόρους στους ρωμιούς επιχειρηματίες και μεταβιβάζει τις ακίνητες περιουσίες τους στους Τούρκους. Ώσπου το 1950 ο Ινονού χάνει τις πρώτες πολυκομματικές εκλογές της Τουρκίας και δίνει τη θέση του στο «σοσιαλιστή» Αντνάν Μεντερές, τον οποίο Ρωμιοί της πόλης υπερψηφίζουν ελπίζοντας ότι θα δώσει τέλος στα δεινά τους. Σ’ αυτό το σκηνικό παρακολουθούμε τη σταδιακή αλλοτρίωση των μέσων Τούρκων, οι οποίοι ενώ ήταν αγαθοί. εργατικοί και τίμιοι, μεταμορφώνονται σε φανατικούς εχθρούς των Ρωμιών, θαρρείς και τους άγγιξε το μαγικό ραβδί της Κίρκης. Αλλόφυλες μεταξύ τους οικογένειες (οι οικογένειες Κεσανλή και Κερίμ) που πρώτα σέβονταν και η τιμούσαν η μια την άλλη, τώρα μπολιάζονται με το σαράκι του εθνικιστικού μίσους. Σ’ αυτό το κλίμα, ο Παναγιώτης, ο μικρότερος γιος των Κεσανλήδων, ερωτεύεται τη Φεράχ, την κόρη του Κερίμ. Ο συγγραφέας παρακολουθεί το ειδύλλιο, καθώς εξελίσσεται, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες της εποχής και της ιστορικής συγκυρίας, ως το Σεπτέμβρη του 1955, δηλαδή ως «τη νύχτα των κρυστάλλων» της Πόλης. Μακριά από εθνικιστικές εξάρσεις, ψυχρά και αποστασιοποιημένα. Η βραδιά της καταστροφής περιγράφεται με λεπτομέρειες χρονογράφου: η ακίνητη περιουσία των Κεσανλήδων πυρπολείται και λεηλατείται κι ο πατέρας με χιλιάδες άλλους ομόφυλούς του απελαύνεται στην Ελλάδα με την κατηγορία ότι προκάλεσε τις ταραχές! Το έγκλημά του ήταν ότι έβλεπε με συμπάθεια τα σχέδια των Τούρκων κομουνιστών.
Ο συγγραφέας έχει σχεδιάσει με τη μεγαλύτερη υπευθυνότητα το χώρο και το χρόνο της αφήγησής του. Η Κωνσταντινούπολη ιχνηλατείται με μαεστρία, οι χαρακτήρες του κινούνται στον ιστορικό χρόνο με ακρίβεια και πειστικότητα. Χρησιμοποιεί στους διαλόγους το κωνσταντινοπολίτικο γλωσσικό ιδίωμα με μια πληθώρα τουρκικών λέξεων και εκφράσεων και οι περιγραφές του ζωντανεύουν με μια συναρπαστική αφήγηση…
Καλλικράτεια Μάιος 2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου