Τρίτη, 01 Δεκεμβρίου 2009

Προμηθεὺς πλάσας ποτὲ ἀνθρώπους δύο πήρας ἐξ αὐτῶν ἀπεκρέμασε, τὴν μὲν ἀλλοτρίων κακῶν, τὴν δὲ ἰδίων, καὶ τὴν μὲν τῶν ὀθνείων ἔμπροσθεν ἔταξε, τὴν δὲ ἑτέραν ὄπισθεν ἀπήρτησεν. Ἐξ οὗ δὴ συνέβη τοὺς ἀνθρώπους τὰ μὲν ἀλλότρια κακὰ ἐξ ἀπόπτου κατοπτάζεσθαι, τὰ δὲ ἴδια μὴ προορᾶσθαι

Δευτέρα 21 Ιουλίου 2014

Μια ζωή γλυκιά και πικρή

 
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΛΟΓΟΣ
ΝΙΝΑ ΜΠΕΝΡΟΥΜΠΗ
ΜΙΑ ΖΩΗ ΓΛΥΙΚΙΑ ΚΑΙ ΠΙΚΡΗ
ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ 2004
σελ. 280

Η Νίνα Μπενρουμπή, κόρη των Σαλβατόρ και Λουσί Ρεβάχ (μετά το γάμο της το 1946 με τον Αλμπέρτο Μπενρουμπή, Νίνα Μπενρουμπή), γεννημένη στη Θεσαλονίκη το 1923, αποφασίζει, ογδοντάχρονη πια, να μας διηγηθεί την ιστορία της ζωής της, «Μια ζωή γλυκιά και πικρή» (και πάλι γλυκιά).  
Και πρέπει να ομολογήσουμε ότι αυτή η ζωή ελάχιστα θα ενδιέφερε τον σημερινό αναγνώστη, αν η ίδια η αφηγήτρια δεν είχε την  ατυχία να βιώσει στο πετσί της τα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν ανεξίτηλα την ιστορία της φυλής της και της πόλης μας  γενικότερα.
Τα πρώτα χρόνια μάλιστα της ζωής της, ως τα χρόνια της κατοχής, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικά για τον θεσσαλονικιό αναγνώστη, καθώς αναπαρασταίνουν με ειλικρίνεια τη ζωή της εβραϊκής αστικής τάξης στα χρόνια του μεσοπολέμου με συχνές αναφορές στη ρυμοτομία της πόλης εκείνη την εποχή, στα ιδιωτικά σχολεία στα οποία φοιτούσαν οι γόνοι αυτής της τάξης, στα κέντρα που διασκέδαζαν και στα καταστήματα από τα οποία ψώνιζαν. Ο κάτοικος μάλιστα της ανατολικής Θεσσαλονίκης (ανάμεσα στις οδούς 25ης Μαρτίου και Ιταλίας (28ης Οκτωβρίου) θα βρει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο ανάγνωσμα , καθώς η περιοχή αυτή, αγνώριστη σήμερα, τότε αποτελούσε μια ακμάζουσα εβραϊκή συνοικία.
Το σημείο όμως που διαβάζεται απνευστί είναι εκείνο που περιγράφει τα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην πόλη μας, τα οποία και σηματοδότησαν το ξεκλήρισμα μιας ιδιαίτερα ανθηρής ως τότε εβραϊκής κοινωνίας. Η αφηγήτρια, εικοσάχρονη τότε, μας μιλά για τη σύλληψη ολόκληρης της οικογένειάς της, τον εγκλεισμό της στο γκέτο του Χιρς και στη συνέχεια τη μεταφορά της σε ειδική, προνομιούχα, πτέρυγα του στρατοπέδου Bergen Belsen, καθώς ολόκληρη η οικογένειά της ήταν εφοδιασμένη με ισπανικά διαβατήρια και η φρανκική Ισπανία αποτελούσε τον πιο πιστό σύμμαχο του Χίτλερ.
Από τον Φεβρουάριο του 1944  ως τον Νοέμβριο του 1945 η αφηγήτρια με την οικογένειά της συμμετέχει σε μια περιπετειώδη περιπλάνηση: Ισπανική Βαρκελώνη, στρατόπεδο της U,N.R.R.A. στο Μαρόκο, Γάζα Παλαιστίνης (υπό αγγλική κατοχή τότε), Τελ Αβίβ και τέλος επιστροφή στη γενέθλια γη.
Από το σημείο αυτό η αφήγηση χάνει το ενδιαφέρον της, καθώς περιορίζεται σε ανούσιες περιγραφές για τη διασπορά στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα της ευρύτερης οικογένειάς της, σε αναφορές για μετακομίσεις, γεννήσεις, γάμους και κηδείες των μελών της…
Ως τη νύχτα του σεισμού του 1978, ο οποίος περιγράφεται ως η πιο μεγάλη τραγωδία της ζωής της! (τι σου είναι ο άνθρωπος…) «Πέρασα έξι μήνες για να συνέλθω» και τέτοια. Κι αυτό γιατί στη Μηχανιώνα, κάποιος παππούς είχε προαισθανθεί την ολοκληρωτική καταστροφή της Θεσσαλονίκης! Ευτυχώς που φιλοξενήθηκε στο ξενοδοχείο Νεφέλη, στο Πανόραμα, για μήνες μετά το σεισμό…

Στην αφήγηση τα γεγονότα περιγράφονται με απόλυτη χρονολογική σειρά, χωρίς λογοτεχνικές αξιώσεις, στρογγυλεμένα κάπως, προφανώς για να μη θιγούν υπαρκτά πρόσωπα και ασφαλώς με τις απαραίτητες υπερβολές και αποσιωπήσεις που χαρακτηρίζουν ανέκαθεν κάθε απομνημονευτικό χρονικό.

Δεν υπάρχουν σχόλια: